سرطان روده بزرگ و کوچک
سرطان روده کوچک به سرطانی می گویند که روده کوچک را درگیر می کند. این نوع سرطان در مقایسه با سایر بدخیمی های دستگاه گوارش مانند سرطان معده و سرطان روده بزرگ کمتر شایع است.
سرطان روده بزرگ به رشد سلولهای سرطانی در کولون یا رکتوم (بخشی از روده بزرگ) گفته میشود. این بیماری به دلیل رشد غیرطبیعی سلولها اتفاق میافتد که میتوانند به بافتهای دیگر بدن حمله کنند (متاستاز) یا در آنها تکثیر یابند.
در اغلب موارد تومورهای غیر خوش خیم (سلول های خونی) به نام پولیپ های آدنوماتوز باعث به وجود آمدن سرطان روده بزرگ می شوند. هرچند این پولیپ ها ممکن است کوچک باشند و علائمی بروز ندهند اما با گذشت زمان می توانند به سرطان روده تبدیل شوند. آزمایش های غربالگری می تواند این پولیپ ها را قبل از تبدیل شدن به سرطان روده شناسایی کند. درنتیجه این آزمایش به پیشگیری از سرطان روده بزرگ کمک خواهد کرد.
علائم و نشانه های سرطان روده
سرطان روده ممکن است علائمی شبیه بیماری هایی نظیر عفونتها، تب، بواسیر و بیماری های التهابی روده داشته باشد. در نتیجه با مشاهده علائم زیر باید به پزشک مراجعه کرد تا بیماری شناسایی شود:
- ایجاد تغییر در عادات دفعی روده مانند اسهال، یبوست یا کاهش قطر مدفوع بیش از یک روز
- یبوست، دفع مدفوع کمتر از سه بار در هفته
- خونریزی از مقعد یا وجود خون در مدفوع
- گرفتگی و دردهای قولنجی معده
- احساس ضعف و خستگی
- یرقان و زردی پوست یا سفیدی چشم
- حرکت درون روده
- کاهش قابل ملاحظه وزن
- تهوع و استفراغ به دلیل کاهش جریان خون، درد و یبوست
- گاز معده و نفخ
- احساس عدم تخلیه کامل روده
علت به وجود آمدن سرطان روده
در اغلب موارد علت سرطان روده مشخص نیست اما به طور کلی می توان گفت سرطان روده بزرگ زمانی ایجاد می شود که سلول های سالم در روده دچار تغییر DNA شوند.
در عملکرد طبیعی بدن سلول های سالم رشد می کنند و به صورت منظم تقسیم می شوند. زمانی که DNA سلول آسیب ببیند و سرطانی شود، سلول ها باز هم به تقسیم شدن ادامه میدهند و علیرغم عدم نیاز به سلول جدید، دائما تکثیر می شود. با تجمع سلولهای غیر طبیعی، تومور ایجاد می شود.
به مرور زمان، سلول های سرطانی رشد کرده و به تدریج زیاد می شوند و به بافتهای سالم مجاور حمله می کنند. درنتیجه این بافتها تخریب می شوند. همچنین سلول های سرطانی می توانند به قسمت های دیگر بدن نیز حرکت کنند و تومور ایجاد کنند.
جهش های ژنتیکی نیز می توانند خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش دهنند. اما این ژن های ارثی تنها با درصد کوچکی از سرطان های روده ارتباط دارند.
عوامل مؤثر در به وجود آمدن سرطان روده
عواملی ممکن است خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش دهند. این عوامل عبارتند از:
- بالا بودن سن
- سابقه ی داشتن پولیپ یا سرطان کولورکتال
- داشتن بیماریهای التهابی روده
- دیابت
- سندرم ارثی که خطر سرطان روده بزرگ را بیشتر میکند
- سابقه خانوادگی سرطان روده بزرگ
- رژیم غذایی کم فیبر و چربی بالا
- کم تحرکی
- چاقی
- سیگار کشیدن
- مصرف الکل
- داشتن نژاد آمریکایی_آفریقایی
- تجربه پرتو درمانی در ناحیه شکم
روش های پیشگیری از ابتلا به سرطان روده
غربالگری:
افرادی که به سبب دلایل ذکر شده مانند سابقه خانوادگی، خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را دارند، باید برای پیشگیری از ابتلا به آن از سن 50 سالگی شروع به غربالگری کنند.
تغییرات سبک زندگی با رعایت موارد زیر:
– خوردن انواع میوه ها، سبزیجات و غلات کامل.
– کنار گذاشتن سیگار و مصرف الکل
– حفظ وزن نرمال